การปกป้องอย่างครบวงจร เพื่อการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจอย่างมีประสิทธิภาพ

พยาธิหนอนหัวใจ (Dirofilaria immitis) คือหนึ่งในปรสิตที่สามารถพบได้บ่อยในสุนัข เป็นสาเหตุของการเกิดโรคพยาธิหนอนหัวใจ (heartworm disease) อันส่งผลให้สุนัขเกิดความผิดปกติที่บริเวณหัวใจ และปอด ในรายที่มีอาการรุนแรงอาจเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตได้ ทั้งนี้ การติดปรสิตดังกล่าวมีสาเหตุสำคัญมาจากการโดนยุง โดยเฉพาะยุงลายบ้าน (Aedes aegypti) ซึ่งเป็นพาหะของพยาธิหนอนหัวใจกัด โดยยุงชนิดนี้ เป็นยุงที่สามารถพบได้ทั่วไปในภูมิประเทศเขตร้อนทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย การป้องกันที่เหมาะสมด้วยการป้องกันยุง และการใช้ผลิตภัณฑ์ปกป้องสุนัขจากพยาธิหนอนหัวใจจึงเป็นหัวใจสำคัญของการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคเพื่อสุขภาพที่ดีของสุนัขต่อไป

Isoxazolines เป็นหนึ่งในกลุ่มยาที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในการป้องกันปรสิต โดยเฉพาะตัวยา afoxolaner ซึ่งจัดเป็นยาที่ได้รับการวิจัย และรองรับแล้วว่ามีความปลอดภัย ตลอดจนมีประสิทธิภาพในการออกฤทธิ์ที่ยาวนานด้วยการให้ตั้งแต่ครั้งแรก มีฤทธิ์ในการกำจัดเห็บ หมัด ไรขี้เรื้อนแห้ง ไรขี้เรื้อนเปียก ไรหู ตลอดจนสัตว์ขาปล้อง (arthropods) ด้วยกลไกการออกฤทธิ์ในการยับยั้งที่ตัวรับของสารสื่อประสาท GABA-gated chloride channels ในแมลง ส่งผลให้แมลงเกิดภาวะอัมพาตแบบชักเกร็ง (spastic paralysis) และตายในที่สุด ด้วยเหตุนี้ จึงมีความพยายามในการศึกษาประสิทธิภาพของตัวยา afoxolaner ต่อการต้านยุงซึ่งเป็นพาหะของพยาธิหนอนหัวใจ และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ด้วยการผสมตัวยาระหว่าง afoxolaner และ milbemycin oxime เพื่อเสริมฤทธิ์ในการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจร่วมด้วย

จากการศึกษาประสิทธิภาพในการป้องกันยุง พบว่า afoxolaner สามารถป้องกันปรสิตดูดเลือดชนิดยุงลายบ้าน (Aedes aegypti) ภายหลังจากที่ยุงดูดเลือดสุนัขที่ได้รับยาไปแล้ว 24 ชั่วโมง โดยมีประสิทธิภาพในการกำจัดแมลงมากกว่า 90% ตลอดระยะเวลา 1 เดือน (Julian et al, 2017.) นอกจากนี้ยังพบว่า afoxolaner ยังสามารถออกฤทธิ์ในการป้องกันปรสิตชนิดอื่น เช่น แมลงริ้นฝอยทราย (Phlebotomus perniciosus) ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดโรคลิชมาเนียซิส (canine leishmaniosis) ภายหลังจากที่แมลงดูดเลือดสุนัขที่ได้รับยาไปแล้ว 48-72 ชั่วโมง โดยมีประสิทธิภาพในการกำจัดแมลงเฉลี่ยสูงถึง 100% ตลอดระยะเวลา 14 วัน (Nadege et al., 2019.) อย่างไรก็ตาม ด้วยฤทธิ์ในการกำจัดแมลงของตัวยา หากยุงที่อาศัยในสิ่งแวดล้อมมาดูดเลือดสุนัข และได้รับยาไปในระดับที่อันตรายถึงชีวิต (lethal dose) ตัวยาจะสามารถช่วยในการกำจัดยุงเพื่อลดจำนวนประชากรยุง อันส่งผลต่อการลดลงของอัตราการติดเชื้อพยาธิหนอนหัวใจได้ต่อไปในอนาคต

เพื่อประสิทธิภาพในการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจที่ดีที่สุด นอกจากการลดโอกาสในการติดเชื้อด้วยการกำจัดยุงแล้ว ได้มีพัฒนาผลิตภัณฑ์ด้วยการผสมตัวยาระหว่าง afoxolaner และ milbemycin oxime ซึ่งเป็นตัวยาที่ได้รับการศึกษาก่อนหน้าแล้วว่าสามารถช่วยป้องกันการติดพยาธิหนอนหัวใจในสุนัขได้ด้วยการให้ตั้งแต่ครั้งแรก นอกจากนี้ตัวยายังมีฤทธิ์ในการต่อต้านพยาธิตัวเต็มวัยในทางเดินอาหาร ทั้งพยาธิตัวกลม พยาธิไส้เดือน พยาธิปากขอ และพยาธิแส้ม้า ซึ่งจะช่วยเสริมประสิทธิภาพการป้องกันพยาธิภายในให้แก่สุนัขได้อีกด้วย สำหรับประสิทธิภาพในการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจ จากการศึกษาโดย Tomoko Otsuki และคณะฯ พบว่าผลิตภัณฑ์ที่มีการผสมตัวยาระหว่าง afoxolaner และ milbemycin oxime สามารถออกฤทธิ์ในการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งประเมินจากผลการเก็บข้อมูลที่พบว่า สุนัขทุกตัวที่ได้รับผลิตภัณฑ์ให้ผลลบต่อการทดสอบแอนติเจนของพยาธิหนอนหัวใจ ตลอดจนไม่พบตัวอ่อนของพยาธิหนอนหัวใจเมื่อทำการตรวจด้วยวิธีการส่องกล้องจุลทรรศน์ ซึ่งสามารถคำนวนประสิทธิภาพการรักษาออกมาได้ถึง 100% อีกทั้งยังไม่พบภาวะไม่พึงประสงค์ภายหลังการใช้ผลิตภัณฑ์ (Tomoko et al., 2015.) เป็นการสะท้อนให้เห็นว่าผลิตภัณฑ์ที่มีการผสมตัวยาระหว่าง afoxolaner และ milbemycin oxime เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีประสิทธิภาพ และมีความปลอดภัย เป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่สัตวแพทย์สามารถแนะนำให้เจ้าของเลือกใช้เพื่อป้องกันการเกิดโรคพยาธิหนอนหัวใจในสุนัขได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ผลการวิจัยเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า ผลิตภัณฑ์ที่มีการผสมตัวยาระหว่าง afoxolaner และ milbemycin oxime เป็นหนึ่งในตัวเลือกที่มีความน่าสนใจสำหรับการป้องกันโรคพยาธิหนอนหัวใจในสุนัข ด้วยฤทธิ์ในการจำกัดยุงที่มากกว่า 90% และประสิทธิภาพในการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจที่สูงถึง 100% การให้ความรู้กับเจ้าของ และการแนะนำการใช้ผลิตภัณฑ์ในการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจเป็นประจำอย่างต่อเนื่องจึงเป็นหัวใจสำคัญที่จะช่วยให้สุนัขลดโอกาสการเกิดโรค และป้องกันการแพร่ระบาดของโรคได้ต่อไปในอนาคต