พยาธิที่สำคัญในลูกสุนัขและแมว

พยาธิไส้เดือนเป็นพยาธิที่พบได้บ่อยในลูกสัตว์ ทั้ง Toxocara canis ในสุนัข และ Toxocara cati ในแมว โดยที่ลูกสัตว์สามารถติดพยาธิชนิดนี้จากแม่ตั้งแต่ช่วงตั้งท้อง ผ่านทางน้ำนมแม่ หรือติดทางการกินไข่พยาธิที่ปนเปื้อนในอุจจาระที่อยู่ที่ตัวแม่หรือในสิ่งแวดล้อม โดยตัวอ่อนของพยาธิชนิดนี้จะชอนไชผ่านอวัยวะภายในต่าง ๆ เช่น ทางเดินหายใจ ส่งผลให้ลูกสัตว์มีอาการไอ มีน้ำมูก รวมไปถึงปอดบวมได้ หรือในลูกสุนัขหากเป็นมาก ๆ อาจพบลักษณะที่เรียกว่า "pot bellieds" คือ ผอม ทองกาง ขนแห้งหยาบ หรือบางครั้งอาจพบตัวพยาธิปนมากับอุจจาระหรืออาเจียนได้ นอกจากนี้ในเด็กที่ไม่มีสุขอนามัยที่ดี ยังอาจได้รับไข่พยาธิในระยะติดต่อจากการกินน้ำหรืออาหารที่ปนเปื้อนอุจจาระของสัตว์เลี้ยง ซึ่งตัวอ่อนของพยาธิชนิดนี้สามารถชอนไชไปยังอวัยวะต่าง ๆ ได้ ทั้งตับ ปอด สมอง หรือตา เป็นต้น

พยาธิปากขอหรือ Ancyclostoma caninum ในสุนัข หรือ Ancyclostoma ceylanicum ในแมว ถือเป็นพยาธิอีกชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญ โดยสุนัขและแมวสามารถติดพยาธิชนิดนี้ได้หลายช่องทาง ทั้งการกิน ทางบาดแผล หรือลูกสัตว์อาจติดจากแม่ตั้งแต่ช่วงที่กำลังตั้งท้อง หรืออาจติดผ่านทางน้ำนมจากแม่ที่ติดพยาธิได้ และพยาธิชนิดนี้มักจะอาศัยอยู่ในลำไส้เล็กและดูดเลือดสัตว์เป็นอาหาร จึงทำให้สุนัขและแมวแสดงอาการป่วยที่รุนแรงมากกว่าการติดพยาธิชนิดอื่น ๆ เช่น อ่อนแรง ขนหยาบ แคระแกร็น ท้องเสียแบบมีเลือดปน ในกรณีลูกสัตว์ที่ติดพยาธิในปริมาณมาก อาจพบภาวะโลหิตจางร่วมด้วย นอกจากอันตรายต่อสุนัขและแมวแล้ว พยาธิชนิดนี้ยังเป็นอันตรายต่อคนอีกด้วย โดยเฉพาะชนิด A. ceylanicum ที่เป็นโรคสัตว์ติดคน (zoonoses) ที่สำคัญในประเทศไทย

การป้องกันพยาธิทางเดินอาหาร อ้างอิงจากคำแนะนำของ TroCCAP กล่าวว่าสามารถเริ่มให้ยาถ่ายพยาธิที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดพยาธิปากขอและพยาธิไส้เดือนได้ตั้งแต่ลูกสัตว์อายุ 2 สัปดาห์ หลังจากนั้นให้ยาถ่ายพยาธิซ้ำทุก ๆ 2 สัปดาห์ จนกระทั่งอายุ 10 สัปดาห์ และให้การป้องกันอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ นอกจากนี้การป้องกันพยาธิในแม่สัตว์ก่อนที่จะตั้งครรภ์ยังช่วยลดโอกาสการติดพยาธิในลูกสัตว์ได้