1. afoxolaner
ข้อมูลทางเภสัชจลนศาสตร์
- การดูดซึมยา
ดูดซึมได้อย่างรวดเร็วทางการกิน และมื้ออาหารไม่มีผลต่อค่าชีวประสิทธิผลของยา
- การกระจายตัวของยา
เป็นยาที่มีขนาดเล็ก ไม่แตกตัวเป็นประจุ และละลายได้ดีมากในไขมัน [Vd 2.68 ± 0.55 L/kg (ที่ขนาด 1 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ)] จับกับโปรตีนในเลือดสูง (>99.9%), ค่าครึ่งชีวิต (T1/2) ประมาณ 16 วัน, ระดับยาสูงสุดในเลือดใช้เวลา 2-6 ชั่วโมง
- การเมทาบอลิซึมของยา
ผ่านกระบวณการ hydroxylation โดย CYP450 ค่าชีวประสิทธิผลทางการกินอยู่ที่ประมาณ 74%
- การขับออกของยา
ขับออกทางอุจจาระเป็นหลัก โดยมีค่า systemic clearance อยู่ที่ 4.95 ± 1.20 ml/h/kg (ที่ 1 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ)
รูปแบบและวิถีการบริหารยา
Afoxolaner จะอยู่ในรูปแบบของยาเม็ดเคี้ยวสำหรับสุนัข โดยให้สุนัขกินเดือนละ 1 ครั้ง ใช้กับสุนัขอายุ 8 สัปดาห์ขึ้นไป ขนาดของยาอยู่ที่ 2.5 mg/kg
ความปลอดภัยของ afoxolaner
ปลอดภัยกับลูกสุนัขบีเกิ้ลอายุ 8 สัปดาห์ เมื่อให้ยา 1,3, หรือ 5 เท่าของขนาดยาสูงสุดที่ระบุใช้ได้คือ 6.3 mg/kg ทางการกิน
2. fluralaner
ข้อมูลทางเภสัชจลนศาสตร์
- การดูดซึมยา
ดูดซึมได้ดีทางการกิน และอาหารสามารถเพิ่มค่าชีวประสิทธิผลของยาได้มากกว่าให้ตอนท้องว่างประมาณ 3 เท่า
- การกระจายตัวของยา
ทางการกินในสุนัข เป็นยาที่มีขนาดเล็ก ไม่แตกตัวเป็นประจุ และละลายได้ดีมากในไขมัน [Vd 3.1 L/kg (ที่ขนาด 12.5 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ)] จับกับโปรตีนในเลือดสูง, ค่าครึ่งชีวิต (T1/2) ประมาณ 12-15 วัน, ระดับยาสูงสุดในเลือดใช้เวลา 1 วัน
ทางการหยดผ่านทางผิวหนังในสุนัข ค่าครึ่งชีวิต (T1/2) ประมาณ 19 วัน, ระดับยาสูงสุดในเลือดใช้เวลา 25 วัน
ทางการหยดผ่านทางผิวหนังในแมว พบค่า Vd 3.5 L/kg (5 mg/kg IV), ค่าครึ่งชีวิต (T1/2) ประมาณ 12 วัน, ระดับยาสูงสุดในเลือดใช้เวลา 6-9 วัน
- การเมทาบอลิซึมของยา
ค่าชีวประสิทธิผลทางการกินในสุนัขอยู่ที่ประมาณ 26%
ค่าชีวประสิทธิผลทางการหยดหลังในสุนัขอยู่ที่ประมาณ 25%
ค่าชีวประสิทธิผลทางการหยดหลังในแมวอยู่ที่ประมาณ 25%
- การขับออกของยา
ขับออกทางอุจจาระเป็นหลัก ขับออกทางไตน้อยมาก โดยมีค่า clearance อยู่ที่ 5.8 ml/h/kg (ที่ขนาด 12.5 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ) และ 9.6 ml/h/kg (ที่ขนาด 5 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ) ในสุนัขและแมว ตามลำดับ
รูปแบบและวิถีการบริหารยา
fluralaner จะอยู่ในรูปแบบของยาเม็ดเคี้ยวและยาหยดหลังสำหรับสุนัข โดยให้สุนัขกินหรือหยดหลังทุก 12 สัปดาห์ (3เดือน) ใช้กับสุนัขอายุ 8 สัปดาห์ – 6 เดือนขึ้นไป ขนาดของยาอยู่ที่ 25 mg/kg กินพร้อมอาหาร ส่วนในแมวจะอยู่ในรูปแบบยาหยดหลังเท่านั้น โดยหยดหลังทุก 12 สัปดาห์ (3เดือน) ใช้กับแมวอายุ 8 สัปดาห์ – 6 เดือนขึ้นไป ขนาดของยาอยู่ที่ 40 mg/kg
ความปลอดภัยของ fluralaner
ในสุนัขสามารถใช้ได้กับสุนัขที่ตั้งท้องและให้นมลูกในขนาดยาปกติ ในลูกสุนัขหย่านมเมื่อให้ยา 1,3, หรือ 5 เท่าของขนาดยาสูงสุดที่ระบุให้ใช้ได้คือ 56 mg/kg ทางการกินและทางการหยดหลัง พบอาการไม่พึงประสงค์ได้ เช่น ท้องเสีย อาเจียน
พบอาการ renal tubular degeneration ในลูกแมวหย่านมเมื่อให้ยา 1, 3, หรือ 5 เท่าของเมื่อให้ยาขนาดสูงสุดที่ระบุให้ใช้ได้คือ 93 mg/kg ทางการหยดหลัง
3. sarolaner
ข้อมูลทางเภสัชจลนศาสตร์
- การดูดซึมยา
ดูดซึมได้ดีทางการกิน และมื้ออาหารมีผลต่อค่าชีวประสิทธิผลของยา
- การกระจายตัวของยา
เป็นยาที่มีขนาดเล็ก ไม่แตกตัวเป็นประจุ และละลายได้ดีมากในไขมัน [Vd 2.81 L/kg (ที่ขนาด 2 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ)] จับกับโปรตีนในเลือดสูง (>99.9%), ค่าครึ่งชีวิต (T1/2) ประมาณ 11-12 วัน, ระดับยาสูงสุดในเลือดใช้เวลาน้อยกว่า 24 ชั่วโมง
- การเมทาบอลิซึมของยา
ค่าชีวประสิทธิผลทางการกินอยู่ที่ประมาณ 86% และ 107% เมื่อให้ตอนท้องว่าง และให้พร้อมอาหาร ตามลำดับ
- การขับออกของยา
ขับออกทางอุจจาระเป็นหลัก โดยมีค่า systemic clearance อยู่ที่ 7.2 ml/h/kg (ที่ขนาด 2 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ)
รูปแบบและวิถีการบริหารยา
sarolaner จะอยู่ในรูปแบบของยาเม็ดเคี้ยวสำหรับสุนัข โดยให้สุนัขกินเดือนละ 1 ครั้ง หรือ ทุก 5 สัปดาห์ ใช้กับสุนัขอายุ 8 สัปดาห์ – 6 เดือนขึ้นไป ขนาดของยาอยู่ที่ 2 mg/kg
ความปลอดภัยของ sarolaner
พบผลอันไม่พึงประสงค์ที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท เช่น ชัก ในลูกสุนัขอายุ 8 สัปดาห์เมื่อให้ขนาดของยาสูงกว่าขนาดยาปกติ 3 เท่า และ 5 เท่า ซึ่งขนาดของยาสูงสุดที่ระบุให้ใช้ได้คือ 4 mg/kg ทางการกิน
4. lotilaner (ยังไม่มีใช้ในประเทศไทย)
ข้อมูลทางเภสัชจลนศาสตร์
- การดูดซึมยา
ดูดซึมได้ดีทางการกิน และมื้ออาหารมีผลต่อค่าชีวประสิทธิผลของยา
- การกระจายตัวของยา
เป็นยาที่ละลายได้ดีมากในไขมัน ในสุนัขพบว่าค่า Vd = 6.45 L/kg (ที่ขนาด 3 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ), ค่าครึ่งชีวิต (T1/2) ประมาณ 30 วัน, ระดับยาสูงสุดในเลือดใช้เวลา 2-4 ชั่วโมง ส่วนในแมวพบว่าค่า Vd = 5.37 L/kg (ที่ 3 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ), ค่าครึ่งชีวิต (T1/2) ประมาณ 30 วัน, ระดับยาสูงสุดในเลือดใช้เวลา 2-4 ชั่วโมง
- การเมทาบอลิซึมของยา
ทั้งในสุนัขและแมว พบว่าค่าชีวประสิทธิผลทางการกินจะเพิ่มขึ้นอย่างมากเมื่อให้พร้อมอาหาร โดยเพิ่มจาก 24.3 % เป็น 81.7% ในสุนัข และจาก 8.4% เป็น 100% ในแมว
- การขับออกของยา
ขับออกทางอุจจาระเป็นหลัก โดยมีค่า clearance อยู่ที่ 7.5 ml/h/kg และ 5.4 ml/h/kg (ที่ขนาด 3 mg/kg ทางหลอดเลือดดำ) ในสุนัขและแมว ตามลำดับ
รูปแบบและวิถีการบริหารยา
lotilaner จะอยู่ในรูปแบบของยาเม็ดเคี้ยวสำหรับสุนัขและแมว โดยให้สุนัขและแมวกินเดือนละ 1 ครั้ง ใช้กับสุนัขและแมวอายุ 8 สัปดาห์ขึ้นไป กินพร้อมอาหาร ขนาดของยาอยู่ที่ 20 mg/kg สำหรับสุนัข และ 6 mg/kg สำหรับแมว
ความปลอดภัยของ lotilaner
พบผลอันไม่พึงประสงค์ที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นในลูกสุนัขอายุ 8 สัปดาห์ เมื่อให้ขนาดของยาสูงกว่าขนาดยาสูงสุดที่ระบุให้ใช้ 5 เท่า (ที่ขนาด 215 mg/kg ทางการกิน)
isoxazolines เป็นกลุ่มของยาต้านปรสิตภายนอกที่สามารถดูดซึมได้อย่างรวดเร็วทางการกิน ระยะเวลาออกฤทธิ์ยาวนาน ขอบเขตการออกฤทธิ์กว้างเมื่อเทียบกับยาต้านปรสิตภายนอกในอดีต โดยออกฤทธิ์ได้ดีทั้งกับ เห็บ หมัด และไร แต่อย่างไรก็ตาม สัตวแพทย์ต้องพึงระวังในการจ่ายยากลุ่มนี้ในสัตว์ที่เคยมีประวัติเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบประสาท เพราะยากลุ่มนี้อาจทำให้อาการทางระบบประสาทกลับมากำเริบอีกครั้งได้
อ้างอิง
Committee for Medicinal Products for Veterinary Use. (2015). report for Simparica. the European Medicines Agency. Retrived Sep 22, 2019, from https://www.ema.europa.eu/en/documents/assessment-report/simparica-epar-public-assessment-report_en.pdf
Curtis, M. P., Vaillancourt, V., Goodwin, R. M., Chubb, N. A., Howson, W., McTier, T. L., ... & Hedges, L. (2016). Design and synthesis of sarolaner, a novel, once-a-month, oral isoxazoline for the control of fleas and ticks on dogs. Bioorganic & medicinal chemistry letters, 26(7), 1831-1835.
Kilp, S., Ramirez, D., Allan, M. J., Roepke, R. K., & Nuernberger, M. C. (2014). Pharmacokinetics of fluralaner in dogs following a single oral or intravenous administration. Parasites & vectors, 7(1), 85.
Kilp, S., Ramirez, D., Allan, M. J., & Roepke, R. K. (2016). Comparative pharmacokinetics of fluralaner in dogs and cats following single topical or intravenous administration. Parasites & vectors, 9(1), 296.
Letendre, L., Huang, R., Kvaternick, V., Harriman, J., Drag, M., & Soll, M. (2014). The intravenous and oral pharmacokinetics of afoxolaner used as a monthly chewable antiparasitic for dogs. Veterinary Parasitology, 201(3-4), 190-197.
McTier, T. L., Chubb, N., Curtis, M. P., Hedges, L., Inskeep, G. A., Knauer, C. S., ... & Woods, D. J. (2016). Discovery of sarolaner: a novel, orally administered, broad-spectrum, isoxazoline ectoparasiticide for dogs. Veterinary parasitology, 222, 3-11.
Walther, F. M., Allan, M. J., Roepke, R. K., & Nuernberger, M. C. (2014). The effect of food on the pharmacokinetics of oral fluralaner in dogs. Parasites & vectors, 7(1), 84.
Williams, H., Young, D. R., Qureshi, T., Zoller, H., & Heckeroth, A. R. (2014). Fluralaner, a novel isoxazoline, prevents flea (Ctenocephalides felis) reproduction in vitro and in a simulated home environment. Parasites & vectors, 7(1), 275.
Zhou, Xueying, Alexandra E. Hohman, and Walter H. Hsu. "Current review of isoxazoline ectoparasiticides used in veterinary medicine. Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics 45.1 (2022): 1-15.